Rüzgar
enerjisi yüzyıllar boyunca Pers ülkesi ve Hollanda’dan Amerika Birleşik
Devletleri’ne kadar birçok yerde su pompalamak ya da tahılları ‘değirmenden
geçirmek’(öğütmek) için kullanıldı. Bugün tüm dünyada hala birkaç yüz bin yel
değirmeni su pompalamada kullanılıyor. Rüzgar türbini adı verilen modern yel
değirmenleriyse rüzgar enerjisini elektriğe dönüştürüyor. Bu rüzgar enerjisi
evlerimizi, işyerlerimizi ve fabrikaları aydınlatan ve ısıtan, hatta elektrikli
arabaları çalıştıran elektriği üretiyor.
MS. Yaklaşık 7 yüzyılda ilk ilkel yel değirmenleri Persler tarafından kanatları yatay bir konumda duracak şekilde yapılmıştı. 1180 yılı civarında yel değirmenleri Avrupa’ya ulaştığında, kanatlar Hollanda ve Birleşik Krallık’ta görmeye alıştığımız şekilde dikey olarak konumlandırılmaya başlamıştı.1745 yılında İngiliz mühendis Edmund Lee yel değirmenini yüzü rüzgara dönük olacak şekilde otomatik olarak döndüren kuyruk fanını icat etti.
Kuzey Amerika’da, geniş kanatlı Hollanda tarzı yel değirmenlerine kıyasla küçük kanatların rüzgarı daha iyi topladığı fark edildi. Rüzgar pompaları hala ABD’deki birçok çiftlikte derin kuyulardan su çekmede kullanılıyor.
Yel Değirmenleri
MS. Yaklaşık 7 yüzyılda ilk ilkel yel değirmenleri Persler tarafından kanatları yatay bir konumda duracak şekilde yapılmıştı. 1180 yılı civarında yel değirmenleri Avrupa’ya ulaştığında, kanatlar Hollanda ve Birleşik Krallık’ta görmeye alıştığımız şekilde dikey olarak konumlandırılmaya başlamıştı.1745 yılında İngiliz mühendis Edmund Lee yel değirmenini yüzü rüzgara dönük olacak şekilde otomatik olarak döndüren kuyruk fanını icat etti.
Rüzgar Pompaları
Kuzey Amerika’da, geniş kanatlı Hollanda tarzı yel değirmenlerine kıyasla küçük kanatların rüzgarı daha iyi topladığı fark edildi. Rüzgar pompaları hala ABD’deki birçok çiftlikte derin kuyulardan su çekmede kullanılıyor.
Rüzgar Gücünün Artıları
- Kömür ve doğal gaza temiz bir alternatiftir. Rüzgar türbinleri atık üretmez ve sadece inşa edilmeleri sırasında kullanılan fosil yakıtların ürettikleri dışında sera gazı da üretmez.
- Rüzgar yenilenebilir bir kaynaktır; petrol, doğal gaz ve kömür gibi bugünkü başlıca enerji kaynaklarımızın aksine, tekrar tekrar kullanılsa da tükenmez.
- Rüzgar çiftliklerinin yakıta gereksinimi yoktur. Türbinlerin inşa edilmesinin bir maliyeti vardır,ama rüzgar bedavadır.
- Rüzgar türbinlerinin etrafındaki arazide tarım yapılabilir.
- Rüzgar türbinleri ücra yerlerde elektrik tedarik etmek için iyi bir yöntemdir.
- Rüzgar enerjisi giderek ucuzlamaktadır.
Rüzgar Gücünün Eksileri
- Rüzgar öngörülemez; bazı günlerde hiç esmez, bazı günler fazlasıyla eser.
- Rüzgar çiftlikleri kurmaya uygun yerler genellikle sahillere yakındır ve buralarda arazi fiyatları yüksektir.
- Rüzgar türbinlerinin çirkin göründüğünü ve kırsal alanların görüntüsünü bozduğunu düşünen insanlar vardır.
- Türbinler bazen kuşları öldürebilir.
- Türbinler radar sistemlerini ve yakın yerlerde yaşayanların televizyon alıcılarını etkileyebilir.
- Türbinler gürültülü olabilir. Eski rüzgar jeneratörleri gece gündüz, insanları çılgına çevirebilecek, yavaş ama sürekli bir uğultuyla çalışmaktaydı. Fakat günümüzde genellikle çok daha sessiz çalışmaktadır.
Yazan: Burak TATLISU
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder