Venezuela’da iki
haftadır devam eden gösteriler, şimdiye kadar en az 13 kişinin ölümüne neden
oldu. Ancak bunun yanı sıra ayaklanmaların petrol endüstrisi için ne ifade
ettiği soruları da sorulmaya başlandı. Bunun nedeni, ülkenin döviz gelirinin
%96’sının petrolden sağlanması.
Artan suç oranı, artan enflasyon ile gittikçe kötüleşen ekonomi ve temel tüketim mallarının
yokluğu, henüz geçen Nisan ayında seçilen başkan Nicolas Maduro’yu sürekli
baskı altına sokmakta.
Bu protestolar petrol üretimini veya petrol arıtılmasını etkiler mi?
Kısa vadede hayır. Çünkü
protestolar daha çok büyük şehirlerde yoğunlaşmış durumda ve bu şehirler
ülkenin petrol üretiminin yapıldığı Orinoco Bölgesi, Maracaibo Gölü ve Monagas
Eyaleti gibi bölgelere uzak bulunmakta.
Venezuela rafinerileri daha çok
ihracat için inşa edilmiş ve ülkenin Karayip kıyısına, yani Kuzey tarafına
yerleştirilmiş durumda. Böylece ürünlerin ve ham petrolün yurtdışına
gönderilmesi konusunda hiçbir zorluk yaşanmamakta.
Venezuela günlük ortalama 2.2
milyon varil petrol ihraç etmekte ve ülkenin ihracatının ilk sırasında ABD yer
almakta
Daha önce hiç protestolar petrol üretimini etkiledi mi?
Evet. 2002-2003 yılında,
Chavez’e karşı düzenlenen ve iki ay süren bir grevden dolayı üretim günlük
ortalama 3 milyon varilden günlük ortalama
25 bin varile kadar geriledi.
Yine bu 2002-2003 olayları
esnasında rafineriler işçiler tarafından durduruldu. Bunun üzerine hem ihracat,
hem de yerel dağıtım (benzin ve dizel ile birlikte yemek pişirme ihtiyacı için
doğalgaz gibi) da bu olaydan etkilendi. Rıhtım ve iskeleler de dönem
hükümetinin işini zorlaştırmak için çalışmadı.
Grevi takip eden haftalarda,
neredeyse şirketin (PDVSA- Venezuela Petrolleri Şirketi) çalışanlarının
neredeyse yarısı kovuldu.
Eğer protestocular petrol tesislerine ulaşmaya çalışırsa hükümet buna hazırlıklı mı?
Evet. Petrol Bakanı Rafael
Ramirez’in söylediği kadarıyla PDVSA’nın bir plânı mevcut. Geçmiş yıllarda bu
plânlar, petrol üretim bölgeleri ve rafinerilerde asker bulundurma fikrini de
içermekteydi. Ancak şimdiye kadar protesto liderleri, petrol tesislerine doğru bir
yürüyüş çağrısında bulunmadı.
Dünya piyasasında Venezuela petrolünün önemi nedir?
Venezuela GüneyAmerika’daki en
büyük petrol ihracatçısıdır ve ABD de Venezuela’nın en büyük müşterisidir. Aynı
zamanda Asya ile kurduğu bağlantıları sayesinde Venezuela, Asya’ya da günlük 1
milyon varil petrol satmaktadır.
PDVSA’nın bir şubesi de “Citgo”
adı altında ABD’de bulunmaktadır. Citgo, günlük 750 bin varil rafine etme ağına
sahiptir. Şirket daha çok Venezuela ham petrolünü almaktadır. Aynı zamanda
Valero Energy ve Chevron gibi şirketler de Venezuela petrolünü işlemektedir.
Asya kıtasında da PDVSA şirketi, Çin’in
Venezuela hükümetine borç para vermesi karşılığında, Çin hükümeti için
çalışmaktadır (Bu borcun 36 milyar dolar olduğu söyleniyor).
Yine Venezuela, Küba’nın ve
Karayipler’de bulunan bir düzineden fazla adanın en büyük petrol
tedarikçisidir.
Protestolar ham petrol fiyatlarını etkilemekte midir?
Özellikle geçen hafta, Venezuela’daki
olayların ham petrol fiyatlarında değişim yaşattığı doğrudur, ancak petrol
işletmeleri bu olaylardan dolayı iş durdurmayacaklardır.
Protestolar, Venezuela’nın yerel petrol arzını etkileyebilir mi?
Evet. PDVSA, boru hatları ve
tankerlerle günde 700 bin varil kadar petrolü rafinerilerinden yerel pazarlara
ulaştırmakta. Ancak Venezuela’nın merkez bölgesindeki benzin istasyonlarına
tankerlerle yapılan dağıtım kısmen kesintiye uğramış durumda.
Yine daha önce benzin
istasyonlarına dağıtımda gecikmeler olduğu dağıtıcılar tarafından belirtildi.
Bunun üzerine Ramirez, PDVSA’yı, “faşist kuşatması” altındaki bölgelere yakıt
dağıtımının durdurulması konusunda uyardı.
Protestolar benzin ithalatını etkileyebilir mi?
Hayır. Venezuela, günde
ortalama 100 bin varil kadar petrol ithal etmekte ve bu petrol, kıyıya yakın
rafinerilere ulaştırıldığından bir sorun çıkmamakta.
Kolombiya’dan gelen doğalgaz ile ilgili bir sorun yaşanabilir mi?
Olabilir. Venezuela, daha çok
elektrik üretme amacıyla, Kolombiya’dan doğalgaz satın almakta. Daha önce
yaşanan olaylar, gaz borularını da etkiledi. Ancak şu ana kadar protestolardan
dolayı bir doğalgaz kesintisi olmadı.
Kaynak: Reuters
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder